آموزشهای مهارتی و نقش آن در توسعه گردشگری
آموزشهای مهارتی و نقش آن در توسعه گردشگری
به باور کارشناسان عوامل متعددی بر توسعه گردشگری ایران اثرگذارند. مدیریت، تبلیغات و اطلاعرسانی، امنیت، ارتباطات، آموزش، تبلیغات الکترونیکی و شرایط محیط طبیعی 7 عاملی هستند که در توسعه توریسم دخالت دارند؛ آموزش بهعنوان سومین عامل اثرگذار در توسعه گردشگری ایران محسوب میشود. هرچند گردشگری بهنظر عموم امری ساده تلقی میشود، اما این صنعت در عین سادگی در زمره یکی از علمی‌ترین و روزآمدترین و پیچیده‌ترین فعالیتهای اقتصادی جهان میباشد؛ تا جایی که گردشگری هم در سطح دورههای کوتاهمدت و هم مقاطع تحصیلی (کارشناسی تا دکتری) از سطوح عمومی تا سطح تخصصی آموزش داده میشود. تعداد مؤسسات و سازمانهای درگیر در امر آموزش و تعلیم گردشگری بسیار زیاد است.
عوامل گردشگری علاوه بر مهارت‌های فنی و ارتباطی و آگاهی به تاریخ و ویژگی‌های مقصد گردشگری، بایستی انگیزه و تعهد بالایی در قبال گردشگران داشته و بتوانند نقش بسزایی در ایجاد تجربه دل‌انگیز و لذتبخش در میان گردشگران ایفا نمایند. القای مبانی و مفاهیم پیرامون مقصد، ارزش‌های فرهنگی، فرهنگ عامه، آداب و رسوم مقصد به گردشگران، ایجاد انگیزه و القای حس مثبت نسبت به مقصد گردشگری، ایجاد آگاهی و اطلاعات موردنیاز با هدف تأمین پایداری می‌تواند گردشگران را بیش از پیش به مقصد و تجربه کسب شده راضی و خشنود کند. با این وصف می‌توان گفت فعالیت‌ها در حوزه گردشگری یکی از دشوار‌ترین امور خدماتی است که باید تمام وجوه آن از فرهنگ، تاریخ، تمدن تا نوع روابط و تعامل مردمان و دولت‌ها مورد توجه جدی قرار گیرد.
تلاشهای بسیاری از جانب سازمانهای بینالمللی مانند سازمان جهانی گردشگری برای بهبود آگاهی و فراهمسازی استاندارهای آموزشی در سطوح دانشگاهی و بهبود حرفهایگری و کیفیت در تمامی سطوح بعمل آمده و آموزش علمی و مهارتی در این زمینه نقش مهمی در توسعه پایدار این صنعت ایفا میکند؛ بعبارت دیگر یکی از ارکان توسعه و پویایی گردشگری، آموزش مهارتی و فنی منابع انسانی بهمنظور ارتقاء سطح مهارت شاغلین بخش‌های مختلف اقتصادی و افزایش مهارت‌های حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان در این عرصه است.
اگر بخواهیم در راستای تحقق توسعه پایدار در همه جوانب اقتصادی، سیاسی، زیست‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی استان گام برداریم، چارهای جز هدفگزاری و برنامهریزی در زمینههای علمی و آموزشی در این صنعت نداریم. تربیت علمی نیروی‌های انسانی متخصص در رشتههای مختلف گردشگری و جهانگردی ازسوی دانشگاهها می‌تواند در رسیدن کشور به اهداف و چشماندازهای تدوینشده برای این صنعت، بسیار تأثیرگذار باشد.
در این راستا دانشگاه جامع علمی کاربردی بعنوان تنها متولی نظام آموزش عالی علمی کاربردی یا بهعبارتی بهتر نظام آموزش عالی مهارتی در راستای تقویت بنمایه علمی صنعت گردشگری کشور و در راستای ترویج و توسعه دانش عمومی و تخصصی فعالان حوزه گردشگری و جهانگردی، اقدام به برگزاری دورههای آموزشی در مقاطع مختلف در این حوزه نموده است.
مرکز آموزش علمی کاربردی میراث فرهنگی و گردشگری لرستان باتوجه به ظرفیتهای غنی گردشگری استان با هدف بهرهگیری و بررسی علمی این ظرفیتها و تربیت نیروهای ماهر و متخصص و ایجاد تمرکز و انسجام بین دانشگاه و میراث فرهنگی و دیگر دستگاههای مرتبط با گردشگری، با تمرکز برروی آموزشهای مهارتی بصورت نظری و عملی، اقدام به اجرای دورههای کاردانی و کارشناسی گردشگری، کاردانی فرش دستباف و کاردانی طراحی لباس و دورههای ذیل و تربیت نیروهای ماهر و متخصص و با نگاه ویژه به آموزش همهجانبه در حوزه گردشگری فعالیتهای خود را تحت نظارت دانشگاه جامع استان از مهر ماه 1394 آغاز نمود.
اهم فعالیتهای آموزشی مرکز آموزش علمی کاربردی میراث فرهنگی و گردشگری لرستان:
1- برگــزاری دورههای کوتــاهمدت صنایع دستی در شــهرستانهای خرمآباد، بروجرد، الیگودرز، دورود، الشتر و کوهدشت در 10 رشته از شهریورماه 95 بهمدت 85 روز با همکاری و نظـارت معاونت صنایع دستی استان و آموزش 300 نفر از هنرجویان صنایع دستی در سطح استان
2- برگزاری دورههای کوتاهمدت آموزشی ویژه شاغلین صنایع دستی در شهرستان بروجرد در آبانماه 1395 به مدت 240 ساعت
3- برگزاری دورههای دهگانه آموزش توانمندسازی نیروی انسانی مشاغل در بخش گردشگری براساس تفاهم نامه مابین مؤسسه و معاونت محترم گردشگری کشوراز نیمه اول آبانماه تا نیمه دوم اسفندماه 1395 شامل:
- دوره آموزشی روش تدریس و آموزش مدرسین
- دوره آموزشی راهنمایان موزه و محوطههای تاریخی
- دوره آموزشی راهنمایان طبیعتگردی
- دوره آموزشی مدیران فنی دفاتر خدمات مسافرتی
- دوره آموزشی آشنایی با گردشگری سلامت
- دوره آموزشی راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی
- دوره آموزشی مدیریت ارتباط و رفتار مشتری
- دوره آموزش اقامتگاههای بومگردی
- دوره آموزش توانمندسازی جوامع محلی روستاها
- دوره آموزشی عواملی اجرایی کاروانهای راهیان نور
- برگزاری دورههای آموزشی ویژه شاغلین صنایع دستی در شهرستانهای دورود و الیگودرز با همکاری معاونت صنایع دستی استان
- برگزاری آزمون سراسری راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و مدیریت دفاتر خدمات مسافرتی با همکاری معاونت گردشگری استان
- برپایی ژوژمان پایان ترم دانشجویان رشته طراحی لباس در مرکز علمی کاربردی میراث فرهنگی
- برپایی غرفه دانشجویان طراحی لباس مرکز آموزش علمی کاربردی میراث فرهنگی خرمآباد در نمایشگاه استانی مد و لباس ایرانی – اسلامی در فرهنگسرای ارشاد اسلامی خرمآباد
- برگزاری کارگاه آموزش تشکلهای مردمنهاد استانهای غربکشور با همکاری معاونت گردشگری استان در هتل رنگینکمان خرمآباد
بهرحال سالهای متمادی مشاغل گردشگری توسط افراد غیرمتخصص انجام میشده است. نیازهای شغلی این صنعت از لحاظ کیفی موجب شده در سالهای اخیر توجه جدی به آموزشهای مهارتی برای تربیت نیروی انسانی متخصص و ماهر برای بهبود حرفهایگری و ارتقاء کیفیت محصولات در حوزه گردشگری صورت پذیرد. امید است با توسعه آموزشهای مهارتی و شغلمحور در رشتههای مرتبط با صنعت گردشگری، بتوان توسعه علمی مهارتی گردشگری را برای استان رقم زد و موانع و مشکلات موجود در مسیر شکوفایی این صنعت را برطرف نمود و موجبات رونق اشتغال و رفع بیکاری را فراهم نمود. با این وجود بایستی رویکرد استان به نحو محسوسی در جهت بهبود آموزشهای مهارتی در گردشگری به این سمتوسو برنامهریزی و هدفگزاری گردد.
علی سجادی،دکترای باستانشناسی وعضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، و مدرس دانشگاه علمی کاربردی لرستان
منبع: نشریه "مهارت آفرین" دانشگاه علمی کاربردی استان لرستان
نظر شما :