نقش دانشگاه علمی کاربردی در توسعه صنعت گردشگری
نقش دانشگاه علمی کاربردی در توسعه صنعت گردشگری
لرستان به لحاظ جاذبههای گردشگری در هر سه مورد از الگوی فوق، از جاذبههای درخوری بهرهمند است؛ اگر به اسامی که استان لرستان به آن شناخته میشود تنظری بیاندازیم، خود گویای جنبه چندوجهی این جاذبهها میباشد؛ واژه‌هایی مثل لرستان سرزمین آبشارها، دیار مفرغ، دیار بلوط، سرزمین شقایقها، دیار ترانه، سرزمین مهر، پایتخت طبیعت ایران همه و همه گویای این قابلیتهای الگوی سهگانه است. لرستان اما سالهاست که با مشکل بیکاری دست و پنجه نرم میکند و آمار بیکاری همچنان بالاست و تجربههای شرکتهای بزرگ و کوچک و تسهیلات بنگاههای کوچک و زودبازده را نیز در کوله بار خود دارد. اما یکی از قابلیتهای قابلاتکاء به منظور درآمدزایی و اشتغال جذب گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از استان و در لوای آن کسب درآمد و ایجاد شغلهای مرتبط است. برای تبدیل قابلیت و توانمندیهای بالقوه می‌توان با رونق صنعت گردشگری و تأسیس شرکتهای کوچک و متوسط گردشگری از این ظرفیت بالقوه استفاده نمود. صنعت گردشگری و گردشگری میتواند تأثیر مهمی بر افزایش اشتغال داشته باشد.
مطلب مهم و قابلتوجه دیگر این است که هزینه فرصت گردشگری در مناطقی مثل لرستان که میزان بالای بیکاری دارد، اندکی نزدیک به صفر میباشد؛ ضمن اینکه هزینه ایجاد شغل در حوزه گردشگری کمترین هزینه را نسبت به صنعت و کشاورزی دارد و آنهم در لرستان که گردشگر علاقمند در حوزههای مختلف طبیعت و اقلیم و آب و هوا و تاریخ شعر و موسیقی و مردمشناسی را به خود جذب کند.
گروههای شغلی در صنعت گردشگری به 7 بخش تقسیم میشوند که هرکدام مشاغل مربوط به خود را دارا هستند:
1- گردانندگان گردشگری:
مشاغلی مثل: پذیرشکنندگان، معاونان خردهفروشی، راهنمای اماکن، سرپرست موزه، انباردار فروش، بازاریاب
2- جاذبهها و پارکهای تفریحی:
مشاغلی مثل: سرپرست جاذبهها، فروشنده بلیط، ارائه خدمات به میهمانان، دفاتر رزرو (ناظرین، گردانندگان، فروشندگان، بازاریابان)، مدیریت (گردانندگان، فروشندگان، بازاریابان، روابط عمومی) و غیره
3- راهنمایان:
مشاغلی مثل: مربی راهنما، جنگلبان، هماهنگکننده فعالیت،ها، راهنمای تور، راهنمای ناحیه محلی، راهنمای ویژه (فرهنگی، راوی، طبیعتگردی،)- هماهنگکننده راهنماها، مدیر تور، متصدی راهنمایان تور و غیره
4- عمدهفروشان:
مشاغلی مثل: دفاتر فروش رزرو، هماهنگکننده تور گروهی، ناظر (تولید، فروش، بازاریابی، روابط عمومی)، متصدی رزرو، مدیر (تولید، فروش، بازاریابی، روابط عمومی) و غیره.
5- خردهفروشان سفر:
مشاغلی مثل: رزرواسیون (خرده فروشی، داخلی، خارجی، حقوقی)، مدیر (دفاتر کوچک سفر، شعبه، بازاریابی، روابط عمومی)، مدیر ارشد و غیره.
6- خدمات اطلاعاتی به بازدیدکنندگان:
مشاغلی مثل: دفتر رزرو، دفتر اطلاعات بازدیدکنندگان، مشاور سفر، مدیر ارشد اطلاعات بازدیدکنندگان، ناظر (اطلاعات بازدیدکنندگان، تحقیقات، فروش، بازاریابی، روابط عمومی، برنامهریزی استراتژیک)، مدیر (مرکز اطلاعات، فروش، بازاریابی، روابط برنامهریزی استراتژیک)، مدیریت جهانگردی منطقهای و ناحیهای و غیره.
7- کنفرانسها و رویدادها:
مشاغلی مثل: گردانندگان سفر (اجرا، رزرو، سفر گروهی)، هماهنگکننده ملاقاتها و رویدادها، مدیر جلسات، مدیر ورزش و تفریحات و غیره.
حال به غیر از موارد هفتگانه شغلهای دیگری نیز وجود دارند. شاغلین در خطوط هوایی، پارکهای تفریحی، مؤسسات و انجمنها، شرکتهای عرضه مواد غذایی، مراکز آموزشی و دانشگاه ها، مراکز ورزشی و باشگاهها، مراکز عقد قرارداد، هتلها و متلها، اجارهدهندگان محل اقامت و استراحت، رستورانها، دفاتر بازاریابی و غیره.
در آخر باید به این نکته مجدداً اشاره کرد که برای در اختیار گرفتن بعضی از مشاغل نیاز است تا برخی از مهارتها به طور خاص با توجه به نیاز آن شغل تقویت شود.
همانطور که ملاحظه کردید بسیاری از این مشاغل و گروههای شغلی در استان ما وجود ندارد، اما ظرفیت برای ایجاد بسیاری از آنها موجود است که هم میتواند در ایجاد شغل و کاهش چشمگیر بیکاری بسیار مؤثر باشد و هم اینکه از نیروهای متخصصی که رفته رفته به تعداد آنها افزوده میشود، به بهترین شکل ممکن استفاده شود.
فقر مهارتی نیروی کار
تبدیل قابلیتهای گردشگری نیازمند تحقیقات و پژوهشهای کاربردی در کنار نیروی انسانی دارای مهارت و تفکر کارآفرینانه است. آخرین آمارها از فقر مهارتی بالاتر از 50 درصد نیروی انسانی فاقد شغل در استان حکایت دارد درحالیکه توسعه اقتصادی و درآمدزائی نیاز به نیروی انسانی مؤثر دارد و نیروی انسانی جز با آموزش مناسب مهیا نمیشود. مهارت کارآفرینی جهت بهرهگیری قابلیتها، یکی از مهمترین چالشهای پیشروی استان لرستان است. دانشگاه جامع علمی کاربردی لرستان میتواند با تبدیل جاذبههای گردشگری به منبع درآمدزائی و اشتغالزائی، نقش مؤثر و مفیدی داشته باشد. این البته فرصتی برای دانشگاه علمی و کاربردی استان به منظور تربیت نیروی آموزشدیده و دارای مهارت منطبق با نیازهای حوزه گردشگری است.
نقش دانشگاه علمی کاربردی
هدف دانشگاه در قرن بیست و یکم، تکیه صرف بر آموزشهای کلاسیک یا پژوهشهای یکسویه و بیهدف نیست؛ بلکه هدف آن، رفع نیازها و مشکلات اساسی جامعه است. در این خصوص، ارتباط دانشگاه و جامعه بایستی دوسویه بوده و این تعامل بخصوص در شرایطی که تغییر و تحولات پرشتاب علمی ماهیت و ساختارهای محیطی و اجتماعی و فرهنگی را تحت تأثیر قرار داده، ضروریتر مینماید. این موضوع باعث تغییر در رسالت دانشگاهها و تغییر رویکرد و فعالیت‌های دانشگاهها و حرکت به سمت کارآفرینی شده است. اگر دانشگاه ازحالت ایزوله و جدایی از جامعه و صنعت خارج شده و ارتباط هوشمندانه و سازمانیافته با صنعت و جامعه به ویژه در جهت شناسایی و رفع نیازهای واقعی داشته باشد، می‌توانند همچنان جایگاه خود را در میان جامعه و صنعت حفظ کند. نتیجه این ارتباط، شناسائی و پیشبینی نیازهای آینده و نگاه علمی و بهرهبرداری درست و بهینه از منابع کنونی و قابلیتهای موجود و مواجهه با چالشها را مهیا میکند. در این راستا می‌طلبد، دستگاه‌های اجرایی متولی برنامهریزی آموزش عالی در تعامل با دانشگاه جامع علمی کاربردی با شناسائی نیازها، ظرفیتها و مزیتهای بومی استان و بهرهگیری از آنها برای توسعه آموزشهای علمی کاربردی و اجرای رشتههای کاربردی در این حوزه اقدام نماید.
نیاز به کسب درآمد و شغل در کنار امکانات و مزیتهای بومی گردشگری در استان و ارائه آموزشهای مهارتی و لزوم ارتقاء توانمندیهای علمی حرفهای و کارآفرینی متقاضیان با توسعه و گسترش آموزشهای علمی کاربردی، بهمنظور افزایش ظرفیت کارآفرینی و اشتغالزایی در حوزه گردشگری و همچنین احراز مشاغل گوناگون در این حوزه، لزوم جهت‌گیری دانشگاه علمی کاربردی را به سمت و سوی صنعت گردشگری بیش از پیش در اولویت اهمیت قرار میدهد؛ بهگونهای که بهدلیل ماهیت خوداشتغالی فارغالتحصیلان رشته گردشگری، میتواند به جذب نیروی انسانی علاقمند به طی دورههای مقطعی و پودمانی کمک کند. ارتقاء دانش در این خصوص به امنیت شغلی و پایداری مشاغل در حوزه گردشگری کمک میکند.
پیشنهادات:
استان لرستان با داشتن 3500 اثر تاریخی و بهرهمندی از تنوع زیستی و جاذبههای طبیعی و فرهنگی، از بستر مناسبی برای توسعه ابعاد مختلف صنعت گردشگری برخوردار است. توسعه صنعت گردشگری مستلزم داشتن نیروی ماهر برای اعتلای درآمدزائی و اشتغال در این حوزه است و دانشگاه جامع علمی کاربردی در چشماندازی دوراندیشانه نقش و جایگاه خود را در مواجهه با چالش بیکاری جوانان با تعریف رشتههای متنوع حوزه گردشگری ایفا نماید. دانشگاه علمی کاربردی بهعنوان دانشگاه مهارتآفرین کشور ناگزیر از پیوند ساختاری با محیط پیرامونی با استفاده از الگوی دانشگاه کارآفرین است و این نه یک انتخاب بلکه تنها انتخاب برای تداوم بالندگی آن بشمار میرود.
لرستان به لحاظ جاذبههای گردشگری در هر سه مورد از الگوی فوق، از جاذبههای درخوری بهرهمند است؛ اگر به اسامی که استان لرستان به آن شناخته میشود تنظری بیاندازیم، خود گویای جنبه چندوجهی این جاذبهها میباشد؛ واژه‌هایی مثل لرستان سرزمین آبشارها، دیار مفرغ، دیار بلوط، سرزمین شقایقها، دیار ترانه، سرزمین مهر، پایتخت طبیعت ایران همه و همه گویای این قابلیتهای الگوی سهگانه است. لرستان اما سالهاست که با مشکل بیکاری دست و پنجه نرم میکند و آمار بیکاری همچنان بالاست و تجربههای شرکتهای بزرگ و کوچک و تسهیلات بنگاههای کوچک و زودبازده را نیز در کوله بار خود دارد. اما یکی از قابلیتهای قابلاتکاء به منظور درآمدزایی و اشتغال جذب گردشگران داخلی و خارجی برای بازدید از استان و در لوای آن کسب درآمد و ایجاد شغلهای مرتبط است. برای تبدیل قابلیت و توانمندیهای بالقوه می‌توان با رونق صنعت گردشگری و تأسیس شرکتهای کوچک و متوسط گردشگری از این ظرفیت بالقوه استفاده نمود. صنعت گردشگری و گردشگری میتواند تأثیر مهمی بر افزایش اشتغال داشته باشد.
مطلب مهم و قابلتوجه دیگر این است که هزینه فرصت گردشگری در مناطقی مثل لرستان که میزان بالای بیکاری دارد، اندکی نزدیک به صفر میباشد؛ ضمن اینکه هزینه ایجاد شغل در حوزه گردشگری کمترین هزینه را نسبت به صنعت و کشاورزی دارد و آنهم در لرستان که گردشگر علاقمند در حوزههای مختلف طبیعت و اقلیم و آب و هوا و تاریخ شعر و موسیقی و مردمشناسی را به خود جذب کند.
گروههای شغلی در صنعت گردشگری به 7 بخش تقسیم میشوند که هرکدام مشاغل مربوط به خود را دارا هستند:
1- گردانندگان گردشگری:
مشاغلی مثل: پذیرشکنندگان، معاونان خردهفروشی، راهنمای اماکن، سرپرست موزه، انباردار فروش، بازاریاب
2- جاذبهها و پارکهای تفریحی:
مشاغلی مثل: سرپرست جاذبهها، فروشنده بلیط، ارائه خدمات به میهمانان، دفاتر رزرو (ناظرین، گردانندگان، فروشندگان، بازاریابان)، مدیریت (گردانندگان، فروشندگان، بازاریابان، روابط عمومی) و غیره
3- راهنمایان:
مشاغلی مثل: مربی راهنما، جنگلبان، هماهنگکننده فعالیت،ها، راهنمای تور، راهنمای ناحیه محلی، راهنمای ویژه (فرهنگی، راوی، طبیعتگردی،)- هماهنگکننده راهنماها، مدیر تور، متصدی راهنمایان تور و غیره
4- عمدهفروشان:
مشاغلی مثل: دفاتر فروش رزرو، هماهنگکننده تور گروهی، ناظر (تولید، فروش، بازاریابی، روابط عمومی)، متصدی رزرو، مدیر (تولید، فروش، بازاریابی، روابط عمومی) و غیره.
5- خردهفروشان سفر:
مشاغلی مثل: رزرواسیون (خرده فروشی، داخلی، خارجی، حقوقی)، مدیر (دفاتر کوچک سفر، شعبه، بازاریابی، روابط عمومی)، مدیر ارشد و غیره.
6- خدمات اطلاعاتی به بازدیدکنندگان:
مشاغلی مثل: دفتر رزرو، دفتر اطلاعات بازدیدکنندگان، مشاور سفر، مدیر ارشد اطلاعات بازدیدکنندگان، ناظر (اطلاعات بازدیدکنندگان، تحقیقات، فروش، بازاریابی، روابط عمومی، برنامهریزی استراتژیک)، مدیر (مرکز اطلاعات، فروش، بازاریابی، روابط برنامهریزی استراتژیک)، مدیریت جهانگردی منطقهای و ناحیهای و غیره.
7- کنفرانسها و رویدادها:
مشاغلی مثل: گردانندگان سفر (اجرا، رزرو، سفر گروهی)، هماهنگکننده ملاقاتها و رویدادها، مدیر جلسات، مدیر ورزش و تفریحات و غیره.
حال به غیر از موارد هفتگانه شغلهای دیگری نیز وجود دارند. شاغلین در خطوط هوایی، پارکهای تفریحی، مؤسسات و انجمنها، شرکتهای عرضه مواد غذایی، مراکز آموزشی و دانشگاه ها، مراکز ورزشی و باشگاهها، مراکز عقد قرارداد، هتلها و متلها، اجارهدهندگان محل اقامت و استراحت، رستورانها، دفاتر بازاریابی و غیره.
در آخر باید به این نکته مجدداً اشاره کرد که برای در اختیار گرفتن بعضی از مشاغل نیاز است تا برخی از مهارتها به طور خاص با توجه به نیاز آن شغل تقویت شود.
همانطور که ملاحظه کردید بسیاری از این مشاغل و گروههای شغلی در استان ما وجود ندارد، اما ظرفیت برای ایجاد بسیاری از آنها موجود است که هم میتواند در ایجاد شغل و کاهش چشمگیر بیکاری بسیار مؤثر باشد و هم اینکه از نیروهای متخصصی که رفته رفته به تعداد آنها افزوده میشود، به بهترین شکل ممکن استفاده شود.
فقر مهارتی نیروی کار
تبدیل قابلیتهای گردشگری نیازمند تحقیقات و پژوهشهای کاربردی در کنار نیروی انسانی دارای مهارت و تفکر کارآفرینانه است. آخرین آمارها از فقر مهارتی بالاتر از 50 درصد نیروی انسانی فاقد شغل در استان حکایت دارد درحالیکه توسعه اقتصادی و درآمدزائی نیاز به نیروی انسانی مؤثر دارد و نیروی انسانی جز با آموزش مناسب مهیا نمیشود. مهارت کارآفرینی جهت بهرهگیری قابلیتها، یکی از مهمترین چالشهای پیشروی استان لرستان است. دانشگاه جامع علمی کاربردی لرستان میتواند با تبدیل جاذبههای گردشگری به منبع درآمدزائی و اشتغالزائی، نقش مؤثر و مفیدی داشته باشد. این البته فرصتی برای دانشگاه علمی و کاربردی استان به منظور تربیت نیروی آموزشدیده و دارای مهارت منطبق با نیازهای حوزه گردشگری است.
نقش دانشگاه علمی کاربردی
هدف دانشگاه در قرن بیست و یکم، تکیه صرف بر آموزشهای کلاسیک یا پژوهشهای یکسویه و بیهدف نیست؛ بلکه هدف آن، رفع نیازها و مشکلات اساسی جامعه است. در این خصوص، ارتباط دانشگاه و جامعه بایستی دوسویه بوده و این تعامل بخصوص در شرایطی که تغییر و تحولات پرشتاب علمی ماهیت و ساختارهای محیطی و اجتماعی و فرهنگی را تحت تأثیر قرار داده، ضروریتر مینماید. این موضوع باعث تغییر در رسالت دانشگاهها و تغییر رویکرد و فعالیت‌های دانشگاهها و حرکت به سمت کارآفرینی شده است. اگر دانشگاه ازحالت ایزوله و جدایی از جامعه و صنعت خارج شده و ارتباط هوشمندانه و سازمانیافته با صنعت و جامعه به ویژه در جهت شناسایی و رفع نیازهای واقعی داشته باشد، می‌توانند همچنان جایگاه خود را در میان جامعه و صنعت حفظ کند. نتیجه این ارتباط، شناسائی و پیشبینی نیازهای آینده و نگاه علمی و بهرهبرداری درست و بهینه از منابع کنونی و قابلیتهای موجود و مواجهه با چالشها را مهیا میکند. در این راستا می‌طلبد، دستگاه‌های اجرایی متولی برنامهریزی آموزش عالی در تعامل با دانشگاه جامع علمی کاربردی با شناسائی نیازها، ظرفیتها و مزیتهای بومی استان و بهرهگیری از آنها برای توسعه آموزشهای علمی کاربردی و اجرای رشتههای کاربردی در این حوزه اقدام نماید.
نیاز به کسب درآمد و شغل در کنار امکانات و مزیتهای بومی گردشگری در استان و ارائه آموزشهای مهارتی و لزوم ارتقاء توانمندیهای علمی حرفهای و کارآفرینی متقاضیان با توسعه و گسترش آموزشهای علمی کاربردی، بهمنظور افزایش ظرفیت کارآفرینی و اشتغالزایی در حوزه گردشگری و همچنین احراز مشاغل گوناگون در این حوزه، لزوم جهت‌گیری دانشگاه علمی کاربردی را به سمت و سوی صنعت گردشگری بیش از پیش در اولویت اهمیت قرار میدهد؛ بهگونهای که بهدلیل ماهیت خوداشتغالی فارغالتحصیلان رشته گردشگری، میتواند به جذب نیروی انسانی علاقمند به طی دورههای مقطعی و پودمانی کمک کند. ارتقاء دانش در این خصوص به امنیت شغلی و پایداری مشاغل در حوزه گردشگری کمک میکند.
پیشنهادات:
استان لرستان با داشتن 3500 اثر تاریخی و بهرهمندی از تنوع زیستی و جاذبههای طبیعی و فرهنگی، از بستر مناسبی برای توسعه ابعاد مختلف صنعت گردشگری برخوردار است. توسعه صنعت گردشگری مستلزم داشتن نیروی ماهر برای اعتلای درآمدزائی و اشتغال در این حوزه است و دانشگاه جامع علمی کاربردی در چشماندازی دوراندیشانه نقش و جایگاه خود را در مواجهه با چالش بیکاری جوانان با تعریف رشتههای متنوع حوزه گردشگری ایفا نماید. دانشگاه علمی کاربردی بهعنوان دانشگاه مهارتآفرین کشور ناگزیر از پیوند ساختاری با محیط پیرامونی با استفاده از الگوی دانشگاه کارآفرین است و این نه یک انتخاب بلکه تنها انتخاب برای تداوم بالندگی آن بشمار میرود.
علیرضا دریکوند/مدرس دانشگاه علمی کاربردی لرستان/دانشجوی دکترای تخصصی کارآفرینی
منبع: نشریه "مهارت آفرین" دانشگاه علمی کاربردی استان لرستان
نظر شما :